Na de warmwaterbronnen in Benjë willen we richting Berat verkassen. Ik ben al heel de vakantie in gevecht met de TomTom en ook nu weer. Berat ligt zo'n 60 kilometer van onze huidige plek vandaan, waarom stuurt de navigatie ons dan via een omweg van 140 kilometer? We hebben de afgelopen dagen verhalen gehoord van Rik en Judith die met hun opvallende UAZ Bukhanka camper vaak off-road routes pakken, dus wij besluiten de gok te wagen en de korte route te pakken met een stuk onverharde weg. Hoe erg kan het zijn?! Na zo'n 10 kilometer geasfalteerde weg komen we inderdaad op een zandweg uit. De eerste meters gaan prima, gewoon rustig doorrijden, onze inboedel rammelt flink maar dit kan Freek wel aan. Er komen wat plassen op de weg, ook nog geen probleem, we rijden steady door. Maar dan maakt het zandpad plaats voor stenen, en verrijst er aan één kant van de berm een steeds diepere afgerond. We kunnen nu echt geen tegenligger gebruiken. De leuke spanning schuift op richting stress. Hoe lang gaat deze weg zo nog door? Wat als we niet verder kunnen en heel de weg achteruit terug moeten gaan? Wat als Freek het begeeft? Wat als Geert 1 stuurfout maakt? Bij het eerste punt waarop we kunnen draaien staan we stil om onze strategie te bepalen. Toevallig komt er op dat moment een tegenligger aan die ons kan vertellen dat de weg richting Berat nog heel lang en onverhard is. De keuze is dan ook snel gemaakt, omdraaien en terug naar waar we vandaan kwamen. Ik stel mezelf gerust met de gedachte "als iemand ons hier bekwaam uit kan rijden dan is het Geert wel". Ik heb het vertrouwen in hem en hij in zichzelf en gelukkig blijkt dat voldoende te zijn want een paar spannende momenten later bereiken we de bewoonde wereld en de geasfalteerde weg weer. We besluiten deze vakantie nooit meer een "route deels met onverharde weg" te volgen.

Omdat we het grootste gedeelte van de dag inmiddels verreden hebben stranden we uiteindelijk in Memaliaj, een klein plaatsje niet ver van de plek van waaruit we vanochtend vertrokken zijn. We hebben een mooi plekje gevonden aan een rivier met zicht op de bergen. We laten ons een paar keer meevoeren met de stroming om het (angst)zweet van ons af te spoelen. Daarna gaan we uit eten in het restaurantje van de eigenaar van het land waarop we gratis mogen overnachten. Twee mannen zitten innig verstrengeld met hun telefoon aan tafel. De momenten dat ze niet naar hun beeldscherm kijken komt er een ontspannen gesprek tussen beide op gang. Het blijken de ober en kok van het etablissement te zijn. Na een tijdje worden wij herkent als gasten en komt er zowaar een toenadering en poging tot dienstverlening. Twee biertjes en 2 jus d'orange blijken een behoorlijke uitdaging te zijn. Na 15 minuten komt de verklaring "we only use fresh products". O, de sinaasappels moeten nog geplukte worden, vandaar! Na een halfuur wachten hebben de kinderen anderhalve minuut heerlijk genoten van hun sapje. Ze hadden inmiddels zo'n dorst dat het glas in 1 teug leeg was. Voor de hoofdmaaltijd zijn we maar een fles water gaan halen in de camper. We durfde geen tweede drankje meer te bestellen. Wat we inmiddels wel hadden besteld was iets van een hoofdmaaltijd. Bij gebrek aan een menukaart vertrouwde we op de karige opties die de ober ons bood: 1 pizza salami voor de kinderen, lamsvlees met groente en friet voor Geert en groente en friet voor mijzelf. Geen heel complexe bestelling zou je zeggen. Daarbij waren wij de eerste gasten van die dag dus de uitputtingsslag in de keuken kon toch nog niet heel groot zijn. De drankjes duurde lang, Geerts maaltijd duurde langer, de soort van pizza (niet met salami maar met ham) duurde nog langer en mijn groente duurde het langst. Na ruim anderhalf uur en een paar keer navragen bij de ober hadden we allemaal iets van eten geserveerd gekregen. Maar ach, het uitzicht was prachtig.

De volgende dag doen we een twee poging om naar Berat toe te komen. We geven ons over aan de lange omweg. Ondanks dat we hebben besloten geen onverharde wegen meer te pakken, geeft de TomTom vanaf vandaag bij iedere ingevoerde route aan "met onverharde wegen". Geen flauw idee wat voor cynische bug dit is in de programmering maar we zijn tot nu toe geen onverharde wegen meer tegen gekomen, ondanks deze melding.

Onderweg rijden we door agrarisch gebied heen. Waar in Nederland de uitgestrekte akkers machinaal bewerkt worden, daar zie je in Albanië kleine stukjes land waarop een enkele man met de hand zijn gewassen aan het verzorgen is. Er staan vaak verschillende gewassen op een stuk land. Ik denk dat dit komt doordat één boer alleen geen grote stukken land in een keer kan oogsten. Door verschillende gewassen te planten creëer je verschillende zaai en oogsttijden en kan je in je eentje de landbewerking aan. Geert denkt dat het een ecologische keuze is om met meer biodiversiteit de grond niet uit te putten. Wat de rede ook is, als ik vanuit onze geaircode camper naar de boer op zijn land kijk dan voelt dat als teruggaan in de tijd. Terug naar de tijd van voor de grote "agrarische industrialisatie". Aan de ene kant heb ik te doen met die boer die daar in de hitte zijn land met een zeis aan het bewerken is. Aan de andere kant voel ik een verlangen om ook zo'n basale focus te kunnen creëren in mijn leven. Geen gebakkelei over onzinnige dingen maar oog hebben voor wat nodig is op dat moment en weten wat echt belangrijk is in het leven en daar waardering voor hebben.

Begin middag komen we aan op de stadscamping in Berat. Een snoezig zwart kittentje en 2 schildpadden verwelkomen ons, verder heeft de camping weinig charme. We lopen richting de oude stad maar komen er al snel achter dat het veel te heet is voor een stadswandeling en maken rechtsomkeer. Het plaatselijke zwembad biedt verkoeling op deze hete middag. Bij terugkomst op de camping blijkt ons verlengsnoer met Euro-stekker gestolen te zijn. De campingeigenaresse roept gelijk haar zoon erbij die met zijn eigen verlengsnoer en losse Euro-stekker een nieuw exemplaar voor ons regelt. Die avond doen we Berat voor een tweede keer aan. Nu de zon onder is gegaan komt de stad pas echt tot leven. De boulevard is vol locals die heen en weer flaneren. Vanuit de witte huisjes op de berghellingen schijnt een warm geel licht dat mooi weerkaatst in het water van de rivier. Overdag schijn je lekker te kunnen dwalen in vele de steegjes. Op dit tijdstip is het een donkere, spannende onderneming om je weg te vinden tussen de huizen door. Onze toch wordt nog eens extra bemoeilijkt doordat Berat kennelijk aan een grote renovatie bezig is. De toch al hobbelige keien-steegjes worden overal opnieuw bestraat waardoor we over half af gemaakte paden lopen. Berat by night is prachtig!

Mijn lichaam bevindt zich inmiddels in een permanente staat van verdamping. Met temperaturen boven de 35 graden ontvluchten we vandaag het binnenland en hopen wat verkoeling aan de kust te vinden. Na Berat rijden we daarom richting Shkodër. We kunnen onze camper recht voor het zwembad van de camping neerzetten en de kinderen dobberen daar dan ook de rest van de middag rond.

Ik had in het noorden van Albanië eigenlijk een prachtige boottocht willen maken vanuit Koman maar toen ik in Shkodër research deed bleken de komende dagen allemaal vol geboekt te zijn. Na een kleine relatiecrisis, omdat ik het erg lastig vond om deze boottocht los te laten, besluiten we door te gaan naar Dubrovnik, Kroatië.

Ik heb even de tijd nodig om te schakelen van Albanië naar Kroatië en vind het daarom moeilijk om open te staan voor de prachtige omgeving waar we doorheen rijden. Na een tijdje kan ik er echter niet meer omheen. De prachtige rotsen, het uitzicht op de blauwe zee, de vele groene eilanden waar we langs rijden. Via Montenegro en Bosnië-Herzegovina komen we Kroatië binnen. Eindelijk een paar stempels in onze paspoorten!

Na aankomst op de camping in Dubrovnik gaan we nog even naar het mooie, hoog gelegen zwembad dat uitkijkt op zee. Met al onze zwembad bezoekjes heeft Sacha zichzelf inmiddels al aardig leren zwemmen. Hij vraagt steeds vaker of zijn vleugeltjes af mogen omdat ringen opduiken met die dingen aan wel erg lastig is.

's Ochtends nemen we de bus naar Kings Landing ofwel de oude stad van Dubrovnik voor wie Game Of Thrones niet heeft gezien. Een accordeonspeler bij de toegangspoort naar de stad laat de titelsong horen waardoor we weer helemaal in de serie zitten. We besluiten bij het eerst volgende WiFi signaal de eerste seizoenen maar weer eens te downloaden. Vanaf de stadsmuren hebben we een prachtig uitzicht over de mooie stad. Enig nadeel is wel dat er op die muren nauwelijks schaduw te vinden is. In de middag ontvluchten we de hitte van de stad en nemen onze snorkelsets mee naar het strand. Daarna ook nog even afspoelen in het zwembad en de dag is weer geslaagd.

Na Dubrovnil zetten we koers richting Split. We kiezen ervoor geen snelwegen te pakken maar de prachtige route langs de kust te nemen. De groen-blauwe zee met fris groene eilanden en de met druivenstokken beplante berghellingen vormen een prachtig tafereel om doorheen te rijden. We komen tot Gradac waar we op een camping stuitten recht aan zee. Ik doe een wasje en de rest van de middag snorkelen we in zee. De volgende dag rijden we door naar Split. Ook deze camping heeft weer een mooi zwembad dat uitkijkt op zee. Hier nemen we definitief het besluit dat Sacha zijn zwembandjes niet meer hoeft te dragen. Trots doet hij mee met zijn zus, samen in het diepe. Hij kijkt er nu al naar uit om zijn zwemjuf te laten zien wat hij al kan.

Uiteraard zijn we hier niet alleen naartoe gegaan voor weer een mooi zwembad maar komen we ook voor de stad Split. Als we de bus uitstappen staan we gelijk op een drukke markt, altijd leuk. Naast groente, (gedroogd) fruit, noten en vis zijn er ook 'bikini kraampjes'. Ik loop al weken te roepen dat ik een nieuwe bikini nodig heb, dus hier sla ik mijn slag. We bezoeken de kathedraal en beklimmen de klokkentoren van St. Domnius. Er is onweer op komst en dat merken we aan de benauwde, hoge luchtvochtigheid vandaag. Als we aan het eind van de middag bij het zwembad hangen, zien we de dreigende onweerswolken boven ons opstapelen. Nog voor de eerste druppels vallen voelen we dat de koelere lucht ons heeft bereikt.

In de avond begint het te regenen en dat zet de dag erna voort. Heerlijk! We kunnen deze verfrissing wel waarderen na al die hitte. Een ideale reisdag maar niet voordat we een speelgoedwinkel hebben bezocht. Luna en Sacha hebben vakantiegeld gekregen en willen daar graag Lego en een barbie van kopen. Het speelgoed kon op geen betere dag gekocht worden dan deze. Met een regendag voor de boeg vermaken ze zich nu prima in de camper. Aan het eind van de dag komen we aan in Krka National Park.

We hadden de vele touringcars gisteren al zien staan bij de ingang, dus we besluiten zo vroeg mogelijk naar de Skradinski Buk watervallen te gaan. Om 8.00u 's ochtends blijken we de wandelpaden nog vrijwel voor onszelf alleen te hebben. Na een steile afdaling komen we bij het daadwerkelijke natuurgebied aan. Via een lang houten vlonderpad kronkelen we door het bos, langs en over de vele stroompjes, watervallen en beekjes. De weg er naartoe vind ik misschien wel net zo indrukwekkend als de grote waterval zelf. Onderweg zien we overal forellen zwemmen in het kraakheldere water. Door de stilte horen we iedere keer het geraas van de naderende waterval nog voordat we hem zien. De kinderen genieten met ons mee op dit bijzondere wandelpad en houden het de volledige route goed vol. Als we op de terugweg het steile pad weer naar boven klimmen komen we een stroom aan toeristen tegen. Wat zijn wij bij dat we dit prachtige gebied in alle vroegte en rust hebben kunnen bewonderen. We boffen ook met het weer. Na een regendag is de temperatuur een graad of 10 gezakt waardoor de wandeling (bij 20 graden) heel wat beter vol te houden is. Ook pakken wij precies het droge gedeelte van de dag mee. Op het moment dat we de parkeerplaats terug op lopen begint het te regenen en blijft het de rest van de dag prut. We hebben dan wel geen zonnetje op de foto's staan maar schoonheid en geluk wordt door zo veel meer bepaald dan alleen dat.

Na Skradinski Buk volgt 'de grote broer' de Plitvice watervallen. We komen er de avond van tevoren achter dat kaartjes voor de 7.00u openstelling eerder gekocht hadden moeten worden. Daarom zorgen we dat we om 8.00u aanwezig zijn als de kassa's bij het park open gaan. Op de parkeerplaats realiseren we ons gelijk dat dit een andere ervaring zal worden dan gisteren. In de buurt van de grootste watervallen lopen we in polonaise achter de mede bezoekers aan. Deze 'bedrijvigheid' beïnvloed de sfeer en beleving enorm. Het park en de watervallen zijn vele malen groter dan bij Skradinski Buk maar toch vinden we het minder indrukwekkend. Het authentieke wordt hier verdreven door massatoerisme. Ondanks dat genieten we ook hier weer van de prachtige natuur, de vele watervallen en het helder blauwe meer. De kinderen zijn zo goed aan het lopen dat we per ongeluk het hele park doorkruisen terwijl we in eerste instantie alleen de korte route aan het begin van het park hadden willen doen.

Morgen vertrekken we naar Zagreb om van daaruit richting Hongarije te rijden om op onze terugweg nog even Boedapes aan te doen. De WiFi is hier niet heel sterk maar ik ga vanavond proberen dit verslag te voorzien van een fotoserie.

Groetjes en tot over een paar weken!